Λ.Α.Σ Ικαρίας: Τοποθέτηση για τον κανονισμό διαχείρισης των δημοτικών βοσκοτόπων

Ικαρία, 11 Απριλίου 2014

Τοποθέτηση για τον κανονισμό διαχείρισης των δημοτικών βοσκοτόπων

Κύριε Δήμαρχε , κύριε πρόεδρε. Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι του Δ.Σ

Αρχικά να τονίσουμε πως προσήλθαμε στην σημερινή συνεδρίαση, προετοιμασμένοι να τοποθετηθούμε με βάση την εισήγηση που μας κοινοποιήσατε μαζί με την πρόσκληση της 7ης συνεδρίασης. Καθώς και της διευκρίνησης που δόθηκε από την γραμματεία του δημοτικού συμβουλίου ότι δεν υπήρχαν τροποποιήσεις στο αρχικό κείμενο που δημοσιοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2013. Συνεπώς κύριε πρόεδρε για μια ακόμα φορά αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα να πρέπει να τοποθετηθούμε σε ένα σοβαρό θέμα χωρίς να μας έχετε δώσει το σωστό εισηγητικό κείμενο, αφού αυτό που παρουσιάσατε σήμερα έχει τροποποιήσεις που δεν δόθηκαν στους δημοτικούς σύμβουλους.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το ζήτημα της κτηνοτροφίας, δεν μπορούμε να το εξετάσουμε χώρια, ξεκομμένα, από το υπόλοιπο αγροτικό ζήτημα, έτσι όπως αυτό εκδηλώνεται σήμερα στη χώρα μας και απασχολεί κυρίως το φτωχό κτηνοτρόφο, τη μικρομεσαία αγροτιά, και βέβαια έχει επιπτώσεις και επηρεάζει τα λαϊκά στρώματα, το σύνολο των εργαζομένων.

Σε ότι αφορά την Λαϊκή Συσπείρωση την συνολική της θέση για τον χαρακτήρα της κτηνοτροφίας που θέλουμε , η τουλάχιστον αυτόν που θα έπρεπε κατά την γνώμη μας να διεκδικούμε συνολικά. Την έχουμε καταθέσει αρκετές φορές (Αποφάσεις Δ.Σ 2005-2008-Υπομηνμα στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Γεωργίας το 2009-δημοσιευματα στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο 2005-10) και δεν θα επεκταθούμε συνολικά στην σημερινή μας τοποθέτηση, θα την καταθέσουμε όμως για να συμπεριληφθεί στα πρακτικά της σημερινής συνεδρίασης.

Πριν ωστόσο τοποθετηθούμε σχετικά με τον κανονισμό, επιτρέψτε μας ένα μικρό σχόλιο πάνω στην εισηγητική τοποθέτηση του κύριου Δήμαρχου πάνω στο θέμα. Κύριε Δήμαρχε η άποψη ότι « Κανείς μέχρι σήμερα δεν ασχολήθηκε με το θέμα της κτηνοτροφίας» δεν αποτυπώνει την πραγματικότητα και αδικεί τους εκλεγμένους των προηγουμένων δημοτικών συμβουλίων τόσο των πλειοψηφιών όσο και των μειοψηφιών, ειδικότερα των θητειών 2003-2010. Να θυμίσουμε μονάχα ετούτα: 

Ήδη από το 1990 η τότε Κοινότητα Ραχών ζητούσε επίμονα από το Υπουργείο Γεωργίας και την τότε ΕΟΚ, να αλλάξει ο τρόπος επιδότησης.

Στον Άγιο Κήρυκο με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, από το 2005, δεν εκμισθώνονται δημοτικές εκτάσεις, όμως ούτε τα ζώα έχουν απομακρυνθεί, ούτε το πρόβλημα έχει αντιμετωπιστεί έστω στο ελάχιστο.

Την μακροχρόνια προσπάθεια για την κατασκευή Σφαγείου στην Ικαρία που έφτασε μέχρι και την εγκατάσταση του ανάδοχου του έργου ,αλλά «κόλλησε» μετά την προσφυγή των μονιμως περιβαλλοντικά αντηχούντων της περιοχής.

Από αυτή την άποψη διαφωνούμε με την λογική της εισήγησης της πλειοψηφίας, γιατί έχει καθαρά διαχειριστικό χαρακτήρα, είναι μεν σε πλήρη αρμονία με τους κανονισμούς της ΕΕ, τους στόχους της ΚΑΠ 2014-2020, και αποσκοπεί στην εναρμόνιση με την κείμενη νομοθεσία Αλλά δεν απαντά στο κύριο: Τι κτηνοτροφία πρέπει να αποκτήσουμε για να έχουμε, επαρκές σε ποσότητα κτηνοτροφικό προϊόν (γαλακτοκομικά, κρέας κλπ), καλής ποιότητας, προσιτό στην τιμή, από την μια και εξασφάλιση ικανοποιητικού εισοδήματος για τις κτηνοτροφικές οικογένειες, από την άλλη. Δεν αναδεικνύει τις ευθύνες της ΕΕ και των Κυβερνήσεων, που μας έφεραν σε αυτή την κατάσταση. Δυο παραδείγματα της εφαρμοζόμενης πολιτικής που διαμορφώνουν την σημερινή κατάσταση, είναι πολύ χαρακτηριστικά:

Η αποσύνδεση της παραγωγής των κτηνοτροφικών προϊόντων από τις επιδοτήσεις, (εξισωτική, επιλέξιμη).

Η επιδότηση του άρμεχτου αιγοπρόβατου με μεγαλύτερο ποσό, ήταν ένα μέτρο που συνέβαλε στην αύξηση της παράγωγης που δεν ισχύει πια.

Το ερώτημα που τίθεται και το οποίο πρέπει να απαντηθεί με σαφήνεια και συγκεκριμένες προτάσεις χωρίς αφορισμούς είναι:

ΤΙ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΝΑΠΤΥΞΕΙ ΤΟ ΝΗΣΙ ΜΑΣ;


Αυτήν που έχουμε σήμερα;


Συνδυασμένη και εντατική, δηλαδή σταυλισμένη, ποιμενόμενη και πλήρως εκμεταλλευόμενη;


Ελεύθερη και σταβλισμένη ή μόνο σταβλισμένη;

Η δική μας άποψη είναι ότι στο νησί μπορεί να αναπτυχθεί μόνο το μοντέλο της συνδυασμένης και παράλληλα εντατικής κτηνοτροφίας.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, σχετικά με την διαδικασία της σημερινής συζήτησης έχουμε να επισημάνουμε (έκτος αυτών που αναφέραμε αρχικά) τα εξής:

Δεν ακολουθήθηκε η διαδικασία που κατέληξε το δημοτικό συμβούλιο την άνοιξη του 2013 (Σύσταση επιτροπής– κατάθεση πορίσματος στο Δ.Σ- θέμα αποκλειστικής συνεδρίασης το πόρισμα της επιτροπής) .

Το ζήτημα των δημοτικών βοσκότοπων και της υπερβόσκησης δεν είναι ξεκομμένο από το πρόβλημα της κτηνοτροφίας στην Ικαρία συνολικά. Άρα θα πρέπει να τοποθετηθεί το δημοτικό συμβούλιο ως προς το τι πιστεύει τι διεκδικεί και τη επιδιώκει συνολικά, και όχι μόνο για ένα επιμέρους θέμα όπως η διαδικασίες εκμίσθωσης το δημοτικών βοσκότοπων .

Η περιγραφή της αντιμετώπισης του προβλήματος της υπερβόσκησης είναι επιδερμική και δεν βοηθαει το σώμα να αποφασίσει λαμβάνοντας υπ οψιν όλα τα πραγματικά δεδομένα. Π.χ η αναφορά στις εγκυκλίους και στη νομοθεσία, εθνική και ευρωπαϊκή καμία αξία δεν έχει γιατί δεν υπάρχουν και δεν υπήρχαν μηχανισμοί εφαρμογής. Έχουμε πάμπολλα παραδείγματα για αυτό. Ποιος θα εφαρμόσει την απαγορευτική διάταξη στου Ράντη για παράδειγμα;; Που είναι οι υπηρεσίες των υπουργείων, του κράτους, κλπ;;; Δεν συντέλεσε η απουσία τους στη σημερινή κατάσταση;

Επίσης δεν λαμβάνει υποψιν το Σχέδιο Δράσης για τα Βοσκοτόπια που εκπόνησε η ελληνική κυβέρνηση και εγκρίθηκε από την ΕΕ, τον Ιούνιο του 2012 (ήδη ενσωματώθηκε στην εγκύκλιο του ΟΠΕΚΕΠΕ για το ΟΣΔΕ 2013). Σχέδιο Δράσης που αποχαρακτηρίζει εκατομμύρια στρέμματα βοσκοτόπων που βόσκουν αιγοπρόβατα, επειδή είναι πλαγιές με κλίση που ωστόσο έχουν βλάστηση ή περιοχές με αραιή δενδρώδη κάλυψη που χρησιμοποιούνται όμως από τους κτηνοτρόφους και είναι βοσκήσιμες εκτάσεις κ.ά. Δεδομένου ότι η εκτατικής μορφής κτηνοτροφία πραγματοποιείται (σχεδόν στο σύνολο της) σε ορεινές και μειονεκτικές περιοχές (σε αυτές τις περιοχές βρίσκεται το 85% των ζώων και το 80% των κτηνοτρόφων) οι συνέπειες αυτών των άδικων και αντεπιστημονικών αλλαγών, θα είναι δραματικά εξοντωτικές.

Τα αστυνομικά μέτρα που προτείνει η εισήγηση της πλειοψηφίας δεν παίρνουν υποψιν την προηγούμενη εμπειρία από ανάλογη απόφαση του Δ.Σ Αγίου Κηρύκου. Που δεν εφαρμόστηκαν γιατί δεν είχαν στήριξη από την εισαγγελική αρχή του νομού.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, με βάση όσα αναφέραμε νωρίτερα, πιστεύοντας πως υποστηρίζουμε τα δικαιώματα των συνδημοτών μας στο φυσικό περιβάλλον και σε μια ορθολογική διαχείριση των δημοτικών βοσκότοπων του νησιού μας.

Τοποθετούμαστε κατά της εισήγησης της πλειοψηφίας, γιατί πέρα από όσα είπαμε νωρίτερα αντιμετωπίζουν το ζήτημα των δημοτικών βοσκότοπων και της υπερβόσκησης ξεκομμένο από το πρόβλημα της κτηνοτροφίας στην Ικαρία συνολικά.

Για το σχέδιο κανονισμού λειτουργιάς των δημοτικών βοσκότοπων, αν και κρίνουμε αναγκαίο να καθορίσουμε ένα πλαίσιο εντος του οποίου θα κινούνται τόσο ο δήμος όσο και οι κτηνοτρόφοι, έχουμε τις εξής ουσιαστικές παρατηρήσεις:

- Ο συγκεκριμένος κανονισμός αφορά περιοχές με ποιμενόμενη κτηνοτροφία και δεν καθορίζει τον χαρακτήρα της κτηνοτροφίας που επιθυμούμε η επιδιώκουμε να έχουμε στο νησί μας.

- Δεν λαμβάνει υπ οψιν την παλιότερη απόφαση εξαίρεσης των εκτάσεων της Τ.Κ Χρυσοστόμου, για την όποια όχι μόνο δεν έχουν εκλείψει η λόγοι που οδήγησαν το Δημοτικό Συμβούλιο σε αυτή την απόφαση, αλλά ενδεχομένως χρειάζεται να επεκταθεί και σε μέρος των εκτάσεων στην Τ.Κ Περδικιού.

- Δεν διευκρινίζεται από πού προκύπτει το μέγεθος των στρεμμάτων (86.000) που παρουσιάζει το σχέδιο του κανονισμού στο Άρθρο 3, από την στιγμή που η μοναδική μελέτη βοσκοικανότητας που έγινε τα προηγούμενα χρόνια δεν τεκμηριώθηκε στην συνέχεια με μελέτη εφαρμογής

- Υπάρχει αντίφαση ανάμεσα σε όσα ορίζει το Άρθρο 4 σχετικά με την οριοθέτηση και την διαχείριση των βοσκοτόπων που πρέπει να γίνεται συµφωνα µε τις ρυθµίσεις του ΣΧΟΟΑΠ. Άρα για μια ακόμα φορά αναδεικνύεται το θέμα της αναθεώρησης του ΣΧΟΟΑΠ .

- Σχετικά με τα όσα ορίζει ο κανονισμός στο Άρθρο 9, το ζήτημα της αυθαίρετης βόσκησης περιγράφει όσους κτηνοτρόφους μεταφέρουν τα ζώα τους σε άλλο βοσκότοπο από αυτόν που έχει προσδιοριστεί. Αρά το θέμα της αποίμενης κτηνοτροφίας δεν βρίσκει απάντηση στις πρόνοιες του κανονισμού .

- Δεν διευκρινίζει ο κανονισμός την τύχη όσων ζώων εξαιρεθούν από τις διατάξεις του Άρθρου 6 (κάθε κτηνοτροφική οικογένεια δεν δύναται να είναι μεγαλύτερη των εκατό πενήντα μικρών και των δέκα πέντε μεγάλων ζώων).

- Δεν διευκρινίζει ο κανονισμός με ποια στοιχεία υπολογίζει τα επιδοτούμενα αιγοπρόβατα. Στην Ικαρία τα επιδοτούμενα αιγοπρόβατα με βάση τα στοιχεία του 2009 στο πρόγραμμα επιδότησης ήταν 28.629, σήμερα πόσα είναι?

- Ο κανονισμός που προτείνεται είναι πρακτικά ανεφάρμοστος. Αφού δεν προβλέπει ποιος ελεγκτικός μηχανισμός θα τον εφαρμόσει. Παράλληλα οι διατάξεις του Άρθρου 17, δημιουργούν ένα σοβαρό κόστος που θεωρητικά αναλαμβάνει μόνο δήμος, που δεν διευκρινίζεται από πού θα καλυφτεί. Τέλος δεν αναφέρεται πουθενά η ευθύνη και ο ρόλος των άλλων υπηρεσιών. 

Με βάση όσα αναφέραμε νωρίτερα, τοποθετούμαστε ψηφίζοντας παρών στο σχέδιο κανονισμού λειτουργιάς των δημοτικών βοσκότοπων.

Οι σύμβουλοι της Λαϊκής Συσπείρωσης Ικαρίας 

Τι προτείνουμε


Σε αντίθεση με τις θεωρίες και αντιλήψεις που έχουν καλλιεργηθεί τα τελευταία χρόνια που ουσιαστικά δικαιολογούν την αντικτηνοτροφική πολιτική που εφαρμόζεται, σε αντίθεση με μια μονοσήμαντη θεώρηση του προβλήματος, πιστεύουμε ότι μπορεί και πρέπει να αναπτυχθεί η κτηνοτροφία με βασικούς στόχους την κάλυψη των αναγκών του νησιού μας με ασφαλή και καλής ποιότητας τρόφιμα, τη διασφάλιση εισοδήματος για αξιοπρεπή διαβίωση των κτηνοτρόφων, την προστασία του ζωικού κεφαλαίου, την προστασία του περιβάλλοντος, την προστασία της δημόσιας υγείας.

Οι προτάσεις μας (επισυνάπτεται υπόμνημα) προϋποθέτουν τη ριζική αλλαγή της κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης με στόχο την παραγωγή ποιοτικών ζωοκομικών προϊόντων, και παράλληλα την αναδιάρθρωση της φυτικής παραγωγής με στόχο την ανάπτυξη κτηνοτροφικών καλλιεργειών για παραγωγή εγχώριων φυτικών ζωοτροφών.

Στα άμεσα μέτρα που πρέπει να ληφθούν, είναι πρώτον η άμεση εφαρμογή της απόφασης για την προστασία του δάσους του Ράντη και δεύτερον να απαγορευτεί η παραμονή των ζωών σε υπερβοσκημένες περιοχές που έχουν ερημοποιηθεί ή που απειλούνται με ερημοποίηση.

Το πρόγραμμα «εκτατικοποίηση της κτηνοτροφίας» που ανάμεσα στ’ άλλα προέβλεπε και την απόσυρση αιγοπροβάτων στην Ικαρία θα μπορούσε να λειτουργήσει αποσυμφορητικά. Η προσπάθεια αυτή τα προηγούμενα χρόνια έγινε από την Τ.Α. όλης της Ικαρίας και για μια ακόμα φορά, προς δόξαν των ελληνικών κυβερνήσεων, κόλλησε σε απίστευτες γραφειοκρατίες, και στην πράξη ακυρώθηκε. Πρέπει να επανέλθουμε στην διεκδίκηση ενός ανάλογου προγράμματος. Στα πλαίσια ενός τέτοιου προγράμματος η αριθμητική μείωση των ανεπιτήρητων αιγοπροβάτων κρίνεται αναγκαία για περιβαλλοντικούς λόγους ( οι εκτάσεις στις οποίες μέχρι τώρα έβοσκαν κινδυνεύουν με ερημοποίηση και δεν μπορούν πλέον να βρουν τροφή σε αυτές) και κοινωνικούς λόγους.

Η μείωση του αριθμού των ζώων σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να σημαίνει και μείωση της παραγωγής. Υποστηρίζουμε την ανάπτυξη της κτηνοτροφίας με σεβασμό στο περιβάλλον και χωρίς καταστροφές γεωργικών καλλιεργειών. Έτσι κι αλλιώς δεν έχουμε πλήρη εκμετάλλευση, αυτή δεν ξεπερνά το 50% αφού άμεσα εξαρτάται από τις καιρικές συνθήκες του χειμώνα, μιας και ο μεγαλύτερος αριθμός των ζώων δεν σταβλίζεται. Το παραγόμενο κρέας που έχει ανάγκη ο τόπος, μπορεί να παραχθεί με πολύ μικρότερους αριθμούς ζωικού κεφαλαίου από τους υπάρχοντες. 

Πρέπει να διεκδικήσουμε μέτρα για την καλλιέργεια κτηνοτροφικών φυτών, π.χ. στο Πέζι - Εριφή, στην περιοχή του Φραντάτου, στην περιοχή του Δάφνης, κλπ.

Οι προτάσεις μας για την αλλαγή της κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης

• Αλλαγή του τρόπου επιδότησης για αιγοπρόβατα ο οποίος να συνδέεται με την παραγωγή και να αναπροσαρμόζεται τιμαριθμικά.
• Αύξηση της εξισωτικής αποζημίωσης. Επιδότηση κομίστρων των ζωοτροφών.
• Θεσμοθέτηση οικονομικών κινήτρων για ανάπτυξη κτηνοτροφικών καλλιεργειών που θα εξασφαλίζουν εγχώριες και φθηνότερες ζωοτροφές.
• Κατάργηση Φ.Π.Α. για την αγορά γεωργικών μηχανημάτων και εξοπλισμών.
• Χρηματοδότηση σταυλικών εγκαταστάσεων με την προϋπόθεση ότι δεν θα χρησιμοποιηθούν σαν αφορμή για τον αποχαρακτηρισμό δασών, τη δωρεάν νομιμοποίηση και τον εκσυγχρονισμό των υπαρχόντων με την ένταξη τους στα σχέδια βελτίωσης ή άλλα μέτρα.
• Χρηματοδότηση (επιδότηση) αποθηκευτικών χώρων για τις ζωοτροφές. Δημιουργία από το ίδιο το κράτος αποθηκών για ζωοτροφές, για να μπορούν οι κτηνοτρόφοι να τις αγοράζουν φτηνά την περίοδο παραγωγής.
• Σαφή οριοθέτηση των βοσκοτόπων και αύξηση της βοσκοϊκανότητας τους.
• Προστασία της εγχώριας παραγωγής από ανεξέλεγκτες εισαγωγές και θεσμοθέτηση τιμών παρέμβασης που να εξασφαλίζουν βιώσιμο εισόδημα στους κτηνοτρόφους.
• Άμεση κατασκευή και λειτουργία του σφαγείου με ευθύνη του κράτους και την στελέχωση των κτηνιατρικών υπηρεσιών. Εξοπλισμός που να εξασφαλίζει την έγκαιρη αντιμετώπιση των διάφορων ασθενειών των ζώων.
• Ασφάλιση ολοκλήρου του ζωικού κεφαλαίου από όλους τους φυσικούς κινδύνους από αποκλειστικά δημόσιο ασφαλιστικό οργανισμό.
• Εκπόνηση και υλοποίηση δωρεάν προγραμμάτων γενετικής βελτίωσης του ζωικού κεφαλαίου.
• Αξιοποίηση της μελέτης για το τυροκομείο και την κατοχύρωση της «καθούρας» σαν προϊόν με ονομασία προέλευσης.
• Δωρεάν πιστοποίηση ζωοκομικών προϊόντων από κρατικό μηχανισμό.
• Αλλαγή των προϋποθέσεων καταβολής των κοινοτικών και εθνικών κινήτρων, για να έχουν πρόσβαση σε αυτά και οι φτωχοί νέοι κτηνοτρόφοι και αγρότες που με τις υπάρχουσες προϋποθέσεις αποκλείονται.
• Άτοκα στεγαστικά δάνεια για απόκτηση πρώτης κατοικίας και χαμηλότοκα δάνεια την αντιμετώπιση των εξόδων πρώτης εγκατάστασης.

Η ικανοποίηση αυτών των αιτημάτων, μπορεί να δώσει μια «μικρή ανάσα» στους κτηνοτρόφους και να καθυστερήσει την περιβαλλοντική καταστροφή που μας απειλεί. Δεν θα εξασφαλίσουν από μόνα τους ούτε την μόνιμη και βιώσιμη ανάπτυξη της κτηνοτροφίας στον τόπο μας, ούτε τη σωτηρία του περιβάλλοντος.

Ο αγώνας των κτηνοτρόφων για την προώθηση των άμεσων αιτημάτων τους θα έχει καλύτερα αποτελέσματα αν συντονιστούν σε κοινό μέτωπο με τους εργαζόμενους, τους αυτοαπασχολούμενους και τα άλλα λαϊκά στρώματα, σε μια κατεύθυνση ανατροπής της ακολουθούμενης αντιλαϊκής - αντιαγροτικής πολιτικής, που εξυπηρετεί τα συμφέροντα των καρτέλ και των μονοπωλίων και με στόχο την εφαρμογή μιας πραγματικά φιλολαϊκής - φιλοαγροτικής πολιτικής.